POSIEDZENIE PLENARNE KOMITETU
POZNAŃ, 13 CZERWCA 2008 R.
Posiedzenie odbyło się w siedzibie Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM w Poznaniu. Jego termin połączono z konferencją komitetową „Komunikacja i dialog kultur”, rozpoczynającą się tego samego dnia w Będlewie pod Poznaniem. Posiedzenie otworzył i prowadził wg wcześniej przyjętego porządku przewodniczący Komitetu – prof. Aleksander Posern-Zieliński.
W ramach komunikatów Przewodniczący poinformował zebranych m.in. o projekcie budżetu Komitetu na rok 2009 oraz o przyznaniu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Opolskiego członkowi KNE, prof. Dorocie Simonides. Następnie poruszył kwestię współpracy KNE z Polskim Instytutem Antropologii oraz problemy finansowe i prawne, które wiążą się z planowaną przez PIA digitalizacją „Ludu”. Omówił także stan dyskusji wokół zmiany formalno-prawnej nazwy naszej dyscypliny na „etnologia/antropologia kulturowa” oraz poinformował o nowo uzyskanych tytułach naukowych z etnologii na poszczególnych uniwersytetach.
W toku dalszych obrad zajmowano się następującymi sprawami:
1. Przewodniczący poinformował zebranych o możliwości powoływania honorowego przewodniczącego Komitetu, co wynika z przyjętych przez PAN regulacji. W toku dyskusji ustalono, że przewodniczący Komitetu roześle informację w tej sprawie do członków KNE i poda termin zgłaszania kandydatur. Uzgodniono tryb postępowania oraz procedurę głosowania. W jednogłośnie przyjętej uchwale, aprobującej inicjatywę Wydziału I PAN w sprawie powoływania honorowych przewodniczących komitetów, ustalono, iż wnioski z kandydaturami będą składane do Prezydium Komitetu, a głosowanie nad kandydatami odbędzie się korespondencyjnie. Przyjęto, że oddanie 2/3 głosów członków na określonego kandydata będzie równoznaczne z jego wyborem.
2. Podjęto dyskusję nad stanowiskiem Komitetu wobec nowego projektu reformy nauki. Wyrażono niepokój wobec planów redukcji liczby komitetów. Zgodzono się, iż środowisko etnologiczne widzi potrzebę reform, ale systematycznych, głębokich i zaaprobowanych przez środowisko naukowe, a jego główne postulaty to sprzeciw dla zniesienia habilitacji (przy równoczesnym zaznaczeniu konieczności wdrażania mechanizmów usprawniających jej przeprowadzanie) i ograniczania autonomii uczelni, brak zgody na coraz mniejsze finansowanie uczelni oraz postulat o finansowaniu placówek PAN w inny sposób niż grantowy (zaproponowany w projekcie reformy). Podsumowując dyskusję, Przewodniczący stwierdził, że Prezydium przygotuje dokument, w którym zawrze stanowisko Komitetu w takich sprawach, jak finansowanie nauki, habilitacje, doktoraty, autonomia i rola uniwersytetu czy specyfika nauk humanistycznych.
3. Poruszono problem funkcjonowania komisji KNE, zwracając uwagę na konieczność powołania ich nowych składów personalnych.
4. Przewodniczący poinformował zebranych o nowych propozycjach dotyczących oceny parametrycznej dla humanistyki oraz o zmianach w „Ankiecie jednostki”.
5. Przeprowadzono dyskusję na temat potrzebnych analiz i ekspertyz dotyczących stanu i rozwoju nauk etnologicznych. W jej toku złożono wniosek, aby członkowie UKA, którzy wizytowali etnologiczne placówki uniwersyteckie, przygotowali materiał z raportów oceny poszczególnych środowisk do druku. Podnoszono kwestie kondycji polskiej etnologii uniwersyteckiej w świetle akredytacji i ustalono podczas dyskusji, że należałoby przygotować do „Ludu” tekst, będący zbiorową refleksją obrazującą sytuację w naszej dyscyplinie po akredytacji. Autorami tego opracowania powinni zostać przede wszystkim przewodniczący zespołów „inspekcyjnych” UKA, czyli prof.prof. Ewa Nowina-Sroczyńska, Zygmunt Kłodnicki, Czesław Robotycki, Lech Mróz i Aleksander Posern-Zieliński, ale należałoby tę grupę rozszerzyć. Postulowano także przeprowadzenie analizy zawartości opracowywanych w ośrodku łódzkim bibliografii etnologii polskiej, aby zobaczyć, jak zmieniają się zainteresowania i tematy badawcze oraz spisów lektur obowiązujących studentów, a również projektów badawczych zgłaszanych przez środowisko etnologiczne do Ministerstwa.
6. Informację o bieżącym tomie „Ludu” przedstawiła redaktorka naczelna czasopisma – Danuta Penkala-Gawęcka, która mówiła m.in. o złożonym wniosku grantowym na dofinansowanie przygotowywanego tomu „Ludu”, o wersji angielskiej spisu treści i abstraktów, o „Ludzie” na stronie internetowej, o „Ludzie” na listach czasopism i punktacji artykułów (za publikację artykułu w „Ludzie” autor uzyskuje 6 punktów, zgodnie z punktacją zamieszczoną w wykazie czasopism ogłoszonym przez MNiSzW w 2007 roku);
7. Przewodniczący poinformował, że Kongres Międzynarodowej Unii Nauk Antropologicznych i Etnologicznych, który miał odbyć się w Chinach, został przełożony na nieznany bliżej termin (być może na rok 2009). Nawiązując do tego, prof. Lech Mróz złożył sprawozdanie ze stanu zaawansowania „tomu kongresowego”, który będzie liczył 290 stron, a na jego wydanie Komitet przeznaczył 13.000 zł. Jest to jednak kwota niewystarczająca i być może ośrodki w Warszawie i Poznaniu powinny dofinansować to wydawnictwo.
8. Na zakończenie w wolnych głosach i wnioskach wypowiedzieli się:
– prof. Michał Buchowski przekazał prośbę prof. Maritine Segalen, redaktorki „Ethnologie française”, aby zachęcić polskich autorów do nadsyłania tekstów do projektowanego międzynarodowego tomu. Zaznaczył, iż wystąpił już z tą propozycją do 23 autorów, a zakwalifikowano dotąd 15 zgłoszonych tekstów (prace oparte na polskich tematach). Zwrócił się też z prośbą do kierowników ośrodków o sfinansowanie tłumaczenia tekstów swoich pracowników;
– prof. Bronisława Kopczyńska-Jaworska wystąpiła w imieniu prof. Katarzyny Kaniowskiej z prośbą o pomoc w zorganizowaniu grupy mogącej włączyć się do dyskusji nad systemami wyszukującymi źródła etnograficzne i ustaleniem słów kluczowych do systemów wyszukiwawczych. W dyskusji wskazano, że w skład takiej grupy mogliby wchodzić prof.prof. Czesław Robotycki i Jan Święch. Zebrani ustalili, że prof. K. Kaniowska sformuje taki zespół i wiadomość o jego składzie prześle do Prezydium;
– Lech Mróz zwrócił uwagę na kończący się termin składania wniosków grantowych i skierował prośbę do przyszłych recenzentów, aby w przypadku krytyki wyraźnie określali w swych recenzjach zauważone mankamenty, które można by skorygować w kolejnej wersji wniosku.
Ryszard Vorbrich