Nadrzędna kategoria: Posiedzenia KNE

 

 

POSIEDZENIE PLENARNE KOMITETU

TORUŃ, 28 PAŹDZIERNIKA 2009 R.

 

Posiedzenie odbyło się w siedzibie Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK w Toruniu. Posiedzenie otworzył i prowadził wg wcześniej przyjętego porządku przewodniczący Komitetu – prof. Aleksander Posern-Zieliński. Posiedzenie poświęcone było czterem zespołom zagadnień: prezentacji komunikatów, omówieniu bieżących spraw organizacyjnych Komitetu, prezentacji akademickiej oraz muzealnej etnologii w Toruniu oraz akademickiej etnologii w Szczecinie.

 

Część I: Komunikaty

 

W ramach komunikatów Przewodniczący poinformował zebranych o awansach naukowych w środowisku (m.in. profesury A. Brencza i I. Bukowskiej-Floreńskiej) oraz o przyznanych nagrodach i medalach (nagrodzie i medalu im. Z. Glogera dla prof. A. Kuczyńskiego). Następnie poruszono sprawy wydawnicze. Przewodniczący oraz inni zebrani poinformowali m.in. o nowych redaktorach „Etnografii Polskiej” i „Ethnologii Polona”, o przesunięciu publikacji ‘tomu na kongres pekiński’, umieszczeniu „Ludu” w indeksie ERIH, przygotowywaniu tomów dedykowanych prof. S. Szynkiewiczowi i poświęconych prof. M. Frankowskiej. Przekazano też informację o przygotowywanych konferencjach i sesjach naukowych, w tym o przewidzianej na maj 2009 roku interdyscyplinarnej konferencji Komitetu: Antropologia polityki i polityka w antropologii. Projekt konferencji poddany został dyskusji i zyskał poparcie zebranych. W tej części posiedzenia poruszono kwestię grantów badawczych i rzetelnego ich recenzowania, a także omówiono przebieg rekrutacji na studia etnologiczne w poszczególnych ośrodkach akademickich oraz inicjatywy powołania kolejnych ośrodków kształcenia etnologicznego w Bydgoszczy i Gdańsku.

W toku dalszych obrad zajmowano się następującymi sprawami:

 

Część II: Bieżące sprawy organizacyjne KNE PAN

 

1. Na wniosek Przewodniczącego uruchomiono kolejny etap procedury wyboru honorowego przewodniczącego Komitetu, wybrano Komisję Skrutacyjną w osobach prof. K. Kaniowskiej i dra W. Olszewskiego, zebrani zapoznali się z listem wystosowanym przez prof. L. Mroza, J.S. Wasilewskiego i H.M. Zowczak w sprawie zgłoszenia prof. Z. Jasiewicza jako kandydata na honorowego przewodniczącego KNE. Wg regulaminu jest to jedyny kandydat, który spełnia określone przez PAN warunki. Następnie przekazano Komisji Skrutacyjnej zaklejone koperty z głosami członków Komitetu, które wpłynęły do sekretariatu KNE w trakcie korespondencyjnych wyborów. Komisja ustaliła, że w głosowaniu udział wzięło 21 osób (na 30 członków), którzy zdecydowaną większością głosów (16) poparło kandydaturę prof. Z. Jasiewicza.

Członkowie Komitetu zdecydowali, iż ten wynik głosowania zostanie przekazany do Wydziału I Nauk Społecznych PAN, celem nadania dalszego biegu procedurze powołania prof. Z. Jasiewiczowi na honorowego przewodniczącego Komitetu Nauk Etnologicznych PAN.

 

2. Omówiono sprawę uzupełnienia komisji KNE. Zadecydowano o dokooptowaniu do składu Komisji Antropologii Miasta prof. I. Bukowskiej-Floreńskiej, decyzje dotyczące zatwierdzenia składu innych Komisji (Etnicznej, do Badania Kultury Ludowej w Karpatach i Historii Etnologii) przesunięto na następne posiedzenie z uwagi na trudności ze skompletowaniem ich ostatecznego składu.

 

3. Do ustalonej na poprzednim posiedzeniu grupy ekspertów ds. oceny stanu uniwersyteckiej etnologii, w skład której weszli prof. E. Nowina-Sroczyńska, Cz. Robotycki, Z. Kłodnicki, A. Posern-Zieliński i L. Mróz, dokooptowano prof. P. Kowalskiego. Ustalono, że grupa ta spotka się na odrębnym zebraniu celem ukonstytuowania się i wybrania przewodniczącego, który będzie koordynował prace zespołu nad przygotowaniem raportu dotyczącego stanu uniwersyteckiej etnologii i kształcenia studentów w oparciu o wyniki akredytacji (UKA i PAK), który będzie opublikowany w „Ludzie”.

 

4. Omówiono projekt reformy nauki, ze szczególny uwzględnieniem kwestii związanych z etnologią, nową strukturą komitetów PAN oraz założeniami Narodowego Centrum Nauki. Przewodniczący zapoznał zebranych z treścią pisma skierowanego do władz Akademii z uwagami Komitetu związanymi z projektowaną reformą. W piśmie tym położono szczególny nacisk na utrzymanie habilitacji, na sposoby finansowania PAN oraz podkreślenie odmiennej specyfiki nauk humanistycznych.

 

5. Podjęto dyskusję nad miejscem etnologii w nowym – planowanym – układzie komitetów PAN, sprowadzającym się do ich łączenia. Powołano zespół (L. Mróz, Cz. Robotycki i A. Posern-Zieliński) do pracy nad ustaleniem zespołów, w skład których może wejść nasz Komitet. W toku dyskusji zarysowały się następujące propozycje ulokowania etnologii: „Komitet nauki o kulturze” z etnologią, kulturoznawstwem i historią antyczną (prof. A. Posern-Zieliński), międzywydziałowy „Komitet Nauk Antropologicznych” (wraz z antropologami fizycznymi, demografami i archeologami), zespół jednoczący archeologów, językoznawców i etnologów, zespól łączący etnologów z socjologami i kulturoznawcami (prof. Buchowski). Alternatywą procesu łączenia komitetów pozostają jednak ciągle starania o utrzymanie autonomii Komitetu. Stwierdzono, iż z uwagi na brak wiążących decyzji władz PAN pozostaje jeszcze czas na wypracowanie odpowiedniej strategii i podjęcia dyskusji w poszczególnych ośrodkach akademickich.

 

6. Przewodniczący przedstawił wniosek prof. M. Buchowskiego w sprawie wpisania nazwy „etnologia/antropologia społeczno-kulturowa” w wykazach kierunków studiów Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. W toku dyskusji przypomniano (prof. Posern-Zieliński) że już 2 lata temu Komitet zdecydował o wystąpieniu o zmianę nazwy dyscypliny na „etnologia i antropologia kulturowa”. Zdecydowano, aby rady wszystkich katedr/instytutów uniwersyteckich podjęły uchwały w tej sprawie, które po wpłynięciu do sekretariatu Komitetu zostaną dołączone do pisma Przewodniego skierowanego do Rady Głównej.

 

Część III: Etnologia w Toruniu i w Szczecinie

 

W części posiedzenia poświęconej etnologii toruńskiej, dr W. Olszewski - kierownik Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK – Przedstawił zebranym jej dzieje, osiągnięcia i stan bieżący Omówił też skład zespołu pracowniczego (6 adiunktów, 8 doktorantów, 3 asystentki), podkreślając poważny problem braku samodzielnych pracowników ze środowiska toruńskiego. Do aktywów jednostki zaliczył zarazem jej dobrą sytuację finansową, wzbogacanie biblioteki, „usprzętowienie” Katedry, wyjazdy zagraniczne pracowników, wykłady gościnne (33 osoby zaproszone w ubiegłym roku). W kwestii kształcenia studentów zwrócił uwagę na organizację dwóch obozów etnograficznych w roku, 12 stypendiów dla studentów otrzymanych od ministra, wydawanie czasopisma studenckiego „Okolice”. Podkreślił, że Katedra poza badaniami regionalnymi coraz większą wagę przywiązuje do rozwoju następujących kierunków: studiów pozaeuropejskich, z zakresu antropologii historycznej, studiów etnicznych i refleksji metodologicznej.

 

W dyskusji, w której wzięli udział: A. Posern-Zieliński, Cz. Robotycki, W. Baranowski, zwrócono uwagę, iż Państwowa Komisja Akredytacyjna przyznała Katedrze akredytację warunkową ze względu na braki w zespole samodzielnych pracowników zatrudnionych na I etacie i zarządziła ponowną kontrolę za dwa lata. PKA oceniła natomiast bardzo dobrze młodą kadrę.

 

Z kolei dr Huber Czachowski - Dyrektor Muzeum Etnograficznego im. M. Znamierowskiej-Prufferowej – przedstawił kierunki pracy Muzeum. Powstała już 50 lat temu (2009) placówka posiada w swych zbiorach 60 tys. zabytków (w tym nagrania muzyczne), prowadzi ożywioną działalność wystawienniczą i badawczą, i wydawniczą (uruchomiono serię „Etnografia ocalona”). Trwają przygotowania do uruchomienia wystawy stałej „Codzienność prowincji polskiej”. W toku dyskusji poruszono kwestię studenckich praktyk muzealnych i współpracy z Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK. Umowa pomiędzy Muzeum i KEiAK UMK pozwala na szeroko zakreśloną współpracę naukowo-dydaktyczną pomiędzy obu placówkami etnologicznymi Torunia, obejmującą praktyki, zajęcia z muzealnictwa itp. Zwrócono uwagę (J. Święch), iż tutejsze Muzeum Etnograficzne zawsze było ważne dla Torunia i regionu. Dzięki działalności Muzeum i jego zabiegom zdołały przetrwać mniejsze placówki muzealne regionu. Samo Muzeum zaś uważane jest za jedno z aktywniejszych muzeów specjalistycznych-etnograficznych w kraju.

 

W ostatnim punkcie posiedzenia, zaproszony specjalnie w kontekście wizytacji PAKi prof. K. Piasecki - przybliżył zebranym wizję etnologii w szczecińskiej, omówił realizację zadań dydaktycznych, problemy kadry kierowanej przez siebie kierownika Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej USz. Dzieląc się refleksjami po wizytacji Państwowej Komisji Akredytacyjnej, K. Piasecki stwierdził, ze trudno mówić o osiągnięciach Katedry po 2,5 roku jej istnienia. Obecnie zatrudnionych jest 8 osób, w tym profesor z Kijowa (etnologia Słowiańszczyzny wschodniej), prof. USz (archeologia Ameryki) i 6 adiunktów. Realizowane są głównie dwa kierunki badawcze: badania wschodnie i badania strefy pogranicza polsko-niemieckiego. Organizacja konferencji i wydawnictw dopiero raczkuje, a biblioteka jest w fazie tworzenia. Wizytatorzy podkreślali, że Katedra ma solidnie przygotowane sylabusy do zajęć, wysoko ocenili także średnią kadrę - adiunktów. Placówka zobligowana została do zatrudnienia 2 samodzielnych pracowników.

 

Ryszard Vorbrich

na podstawie protokołu sporządzonego przez

Irenę Kabat