Wyciąg ze Sprawozdania z działalności Komitetu Nauk Etnologicznych w 2012 roku
Spis zagadnień
III. Konferencje (debaty, dyskusje, inne formy spotkań naukowych)
IV. Inne formy działalności upowszechniającej i promującej naukę
V. Działania Komitetu na rzecz reprezentowanych dyscyplin naukowych/problemu
VII. Aktywność międzynarodowa Komitetu
W roku sprawozdawczym liczba członków Komitetu wynosiła 32 (w tym 1 członek-korespondent PAN) i 5 specjalistów, w tym pracowników:
- jednostek PAN - 5
- szkół wyższych - 30
- pozostałych - 2
W ramach Komitetu powołano:
1. Komisję Antropologii Miasta – przewodnicząca: prof. UŁ dr hab. Grażyna E. Karpińska
2. Sekcję Folklorystyczną – przewodnicząca: prof. UO dr hab. Teresa Smolińska
II.1. Zebrania plenarne :
W okresie sprawozdawczym odbyły się trzy zebrania plenarne:
1/ W Warszawie w dn. 19 stycznia zebranie inaugurujące kadencję 2011-2014, podczas którego m.in. wręczono powołania nowo wybranym członkom, dokonano wyborów władz Komitetu i zajmowano się jego bieżącymi sprawami (możliwościami i sposobami wyboru specjalistów, analizą statystyczną wyników wyborów oraz zgłaszano sprawy, którymi Komitet powinien zajmować się w najbliższym czasie);
2/ W Toruniu w dn. 30 marca, podczas którego m.in. dyskutowano nt. powoływania komisji i sekcji w ramach Komitetu, w wyniku czego przegłosowano utworzenie Komisji Antropologii Miasta i Sekcji Folklorystycznej, dokonano wyboru specjalistów, dyskutowano nad projektem regulaminu Komitetu, wnoszono doń poprawki i ostatecznie przegłosowano jego przyjęcie, dyskutowano nad planem pracy w 2012 r. Ponadto zebrani wzięli udział w jubileuszowym spotkaniu naukowym i w promocji książki prof. Teresy Dunin Karwickiej, wieloletniej członkini Komitetu, której wręczono list gratulacyjny;
3/ W Warszawie w dn. 7 grudnia, podczas którego, oprócz spraw bieżących i organizacyjnych Komitetu zajmowano się planem pracy na 2013 r., prof. A. Malewska-Szałygin przedstawiła refleksje nt. najnowszych programów kształcenia etnologów i antropologów kulturowych, a ponadto członkowie Komitetu zapoznali się z osiągnięciami i planami badawczymi Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW.
II.2. Posiedzenia Prezydium:
W okresie sprawozdawczym odbyły się cztery posiedzenia Prezydium:
1/ W Toruniu w dn. 30 marca, podczas którego podjęto dyskusję na kształtem ostatecznym regulaminu Komitetu, planem pracy w 2012 r., dyskutowano i stworzono wstępną listę propozycji kandydatów na specjalistów, zastanawiano się nad propozycjami powołania komisji/sekcji;
2/ W Warszawie w dn. 27 czerwca, podczas którego dyskutowano nad planem pracy na 2012 r. i 2013 r., poddano ocenie działania KNE w I półroczu, omówiono organizację i przebieg konferencji zorganizowanej przez Komitet w Będlewie nt. migracji, ustalono termin następnego posiedzenia plenarnego oraz powołano zespół do realizacji kolejnego angielskojęzycznego tomu na kongres IUAES w Manchesterze w 2013 r.;
3/ W Warszawie w dn. 6 listopada, podczas którego omawiano następujące kwestie: przygotowanie ekspertyzy dot. nowych programów kształcenia etnologów i antropologów kulturowych, przygotowanie ramowego spotkania jesiennego członków Komitetu, debatowano także wokół uczestnictwa Komitetu w pracach na rzecz Kongresu Antropologów organizowanego przez Polski Instytut Antropologii, podjęto decyzje dot. redakcji i prowadzenia strony internetowej Komitetu;
4/ W Warszawie w dn. 7 grudnia, w trakcie którego zatwierdzono plan obrad plenarnych, przekazano informacje bieżące związane z Komitetem, wybrano kolejne miejsca obrad plenarnych, omówiono prace i plany wydawnicze, przekazano informacje o współdziałaniu Komitetu z innymi organizacjami (PTL, PIA, KBM PAN), dyskutowano na temat projektu ewolucji komitetów zaproponowanego przez Prezydium PAN.
II.3. Posiedzenia komisji, sekcji:
W związku z tym, że skład Komitetu nowej kadencji został powołany dopiero 19 I 2012 r., dlatego prace nad sformowaniem i zatwierdzeniem składu komisji i sekcji przebiegały wolniej, a ostateczne zatwierdzenie składu osobowego tych gremiów zostało przeprowadzone na zebraniu plenarnym Komitetu w dn. 7 XII 2012 r. Nie pozwoliło to powołanym grupom rozpocząć pełnej działalności w roku sprawozdawczym. Natomiast Komisja Antropologii Miasta i Sekcja Folklorystyczna opracowały plan swej działalności na 2013 i 2014 r. włączając do nich wspólny projekt organizacji międzynarodowej konferencji folklorystycznej. Obie jednostki działają w środowiskach akademickich (Łódź, Opole), których specyfiką od lat są intensywne badania związane z problematyką antropologii miasta i współczesnym folklorem.
III. Konferencje (debaty, dyskusje, inne formy spotkań naukowych)
III.1.Konferencje naukowe zorganizowane/współorganizowane przez Komitet lub organizowane pod patronatem Komitetu:
Nazwa konferencji data i miejsce | Organizator, współorganizatorzy, patronat | Rodzaj konferencji | Liczba uczestników | Liczba wystąpień | Dofinans. ze środków DUN (w zł) | ||
krajowa | zagraniczna | ogółem | z zagranicy | ||||
Współczesne migracje i ich konsekwencje w perspektywie interdyscyplinarenj: między izolacją a integracją, 24-26 V 2012, Będlewo | Komitet Nauk Etnologicznych PAN, Centrum Badań Migracyjnych UAM, Instytut Etnologii i ntropologii Kulturowej UAM | X | 53 | 8 | 45 | 10.843,70 |
W tabeli: liczba wystąpień – łączna liczba wszystkich rodzajów wystąpień konferencyjnych
III.2. Omówienie wyników konferencji z punktu widzenia jej znaczenia dla reprezentowanej przez Komitet dyscypliny naukowej:
Podstawowym celem naukowym konferencji było zaprezentowanie antropologicznego podejścia do badań współczesnych migracji europejskich, rozpatrywanych w szczególności z perspektywy społeczeństwa i kraju (państwa) przyjmującego, a także samych imigrantów. W ramach sesji plenarnej oraz 11 posiedzeń panelowych zaprezentowano i przedyskutowano zagadnienia związane z 4 blokami tematycznymi, którymi były: 1. polityka imigracyjna na szczeblu państwowym i lokalnym, 2.integracja imigrantów w społeczeństwach przyjmujących w ujęciu antropologicznym, socjologicznym, prawnym i ekonomicznym, 3. oddziaływanie imigrantów na społeczeństwa przyjmujące, 4. nowe formy migracji i tworzenie sieci powiązań transnarodowych.
Idea interdyscyplinarności konferencji wyrażała się w stworzeniu pola do dyskusji nadw/w zagadnieniami w gronie migrantoznawców reprezentujących takie dyscypliny jak: socjologia i kulturoznawstwo, a także politologia, ekonomia, prawo i geografia. Niezwykle istotne były także cele dydaktyczne konferencji: 1. zapoznanie początkujących badaczy (stanowili oni blisko 2/3 uczestników) z teoretycznymi, metodologicznymi i empirycznymi aspektami badań nad konsekwencjami migracji w ujęciu założeń i praktyki różnych dyscyplin naukowych, 2. nawiązanie kontaktu między dwoma generacjami migrantoznawców, które zaowocowałyby w nieodległej przyszłości bliższą współpracą w ramach planowanych lub już realizowanych projektów badawczych, 3. szkolenie młodych badaczy w zakresie publikowania tekstów migrantoznawczych na anglojęzycznym rynku wydawniczym. Właściwej realizacji w/w celów naukowego i dydaktycznego, sprzyjała urozmaicona formuła konferencji obejmująca obok „tradycyjnych” wystąpień referatowych (33 referaty krajowe i 4 zagraniczne) i dyskusji nad nimi, także takie elementy jak: grupowe i plenarne warsztaty metodologiczne, połączone z dyskusją i prezentacją wyników projektu badawczego zrealizowanego ostatnio przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM oraz Centrum Badań Migracyjnych UAM, a także warsztaty prowadzone przez gościa z USA, redaktora „International Migration” (Waszyngton) w zakresie przygotowywania tekstów na temat migracji.
Przebieg konferencji był zgodny z programem, a jej znaczenie dla rozwoju studiów migracyjnych w zakresie etnologii/antropologii kulturowej okazało się bardzo ważne i inspirujące dla dalszych planów i działań w tym zakresie koordynowanych przez Centrum Badań Migracyjnych działające przy Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM. Konferencja spełniła także założenia związane z promocją interdyscyplinarnej współpracy, w tym zacieśnienia kooperacji między KNE PAN a Komitetem Badań nad Migracjami PAN.
IV. Inne formy działalności upowszechniającej i promującej naukę:
- Komitet organizuje od wielu lat i co najmniej raz w roku zebranie planarne poza Warszawą, w ośrodkach regionalnych studiów etnologicznych (w roku sprawozdawczym w Toruniu). Celem tych spotkań jest promocja działań Komitetu w środowisku etnologicznym regionu oraz umożliwienie poznania przez członków Komitetu dorobku lokalnego;
- Drugim ważnym elementem działalności informacyjnej jest organizowana przez KNE wymiana informacji o najnowszych publikacjach, konferencjach i spotkaniach naukowych. Informacje te przekazywane są członkom Komitetu, a przez nich trafiają do ośrodków w miejscach pracy naszych członków;
- Organizowanie konferencji o charakterze edukacyjnym, na których młodzi pracownicy nauki i doktoranci mają szansę zapoznać się z najnowszymi rezultatami badań i uczestniczyć w dyskusji wokół ważnych tematów;
- Komitet współpracuje na bieżąco z dwiema organizacjami dedykowanymi upowszechnianiu i promowaniu nauki (Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i Polski Instytut Antropologii) wspierając aktywność tych organizacji;
- Kolejną formą akcentowania obecności i promowania działań KNE jest uczestnictwo jego przedstawicieli w jubileuszach zasłużonych polskich badaczy, a jednocześnie obecnych i byłych członków Komitetu (Z. Kłodnickiego, T. Dunin Karwickiej, R. Kantora).
- Informacje dotyczące Komitetu i ważnych spraw dla środowiska zawiera unowocześniona strona KNE.
V. Działania Komitetu na rzecz reprezentowanych dyscyplin naukowych/problemu:
V.1.
1. W roku sprawozdawczym KNE na bieżąco monitorował sytuacje w zakresie form i programów kształcenia etnologii w ośrodkach uniwersyteckich.
2. Komitet zorganizował międzynarodową konferencję interdyscyplinarną promującą studia migracyjne w zakresie antropologii.
3. KNE zorganizował podczas konferencji warsztaty dla doktorantów z zakresu problematyki migrantoznawczej.
4. Komitet przygotował do druku i wydał 2 tomy studiów pokonferencyjnych w ramach serii „Prace KNE”.
5. KNE zorganizował debatę nt. programu kształcenia studentów etnologii w oparciu o ekspertyzę w tym zakresie przygotowaną przez prof. A. Malewską-Szałygin.
6. Komitet przystąpił do partnerstwa w pracach na rzecz przygotowywanego przez Polski Instytut Antropologii ogólnopolskiego Kongresu Antropologów w październiku 2014 r. KNE PAN w ramach swych uprawnień, kompetencji i możliwości będzie wspierał poczynania organizatorów Kongresu.
7. Podjął inicjatywę koordynacji działań naukowych z Komitetem Badań nad Migracjami PAN.
8. Podejmował skuteczne działania interwencyjne wspierające starania o finansowanie ważnych dla całego środowiska etnologicznego Biblioteki i Archiwum Naukowego PTL we Wrocławiu.
V.2. Działalność ekspercka, opinie, oceny i konsultacje w roku sprawozdawczym.
V.2.2. Opinie, oceny i konsultacje.
- Przeprowadzono konsultacje na temat umiejscowienia etnologii/antropologii kulturowej w systemie podziału dyscyplin Narodowego Centrum Nauki w związku z pojawiającymi się głosami krytyki podkreślającymi niebezpieczeństwo zmarginalizowania pozycji etnologii/antropologii kulturowej w ramach działań NCN.
- Kontynuowano konsultacje środowiskowe nt. aktualnie stosowanej nazwy naszej dyscypliny w związku z coraz silniejszymi tendencjami postulującymi zastąpienie terminu etnologia terminem antropologia kulturowa.
- Zlecono opracowanie analizy i oceny bieżących programów nauczania etnologii i przeprowadzono na ten temat dyskusję.
VI.1
Wyszczególnienie | Tytuł publikacji Wydawca/współwydawca |
Wydawnictwa w wersji: - drukowanej - elektronicznej |
Nakład (w egz.) |
Dofinans. ze środków DUN (w zł) |
Wydawnictwa ciągłe (w tym czasopisma, np. miesięczniki, kwartalniki; inne periodyki) |
LUD, t. 96 Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Komitet Nauk Etnologicznych PAN |
drukowane | 400 | - |
Wydawnictwa zwarte (np. monografie, materiały pokonferencyjne, inne) |
1. W zdrowiu i w chorobie…Z badań antropologii medycznej i dyscyplin pokrewnych, red. D. Penkala-Gawęcka, I. Main, A. Witeska-Młynarczyk 2. Imigranci: między izolacją a integracją, red. M. Buchowski, J. Schmidt |
drukowane drukowane |
350
350 |
8.000,- 15.170,- |
Pozostałe publikacje | Biuletyn informacyjny na konferencję: Współczesne migracje i ich konsekwencje w perspektywie interdyscyplinarnej: między izolacją a integracją, Będlewo, 24-26 V 2012 | powielane | 70 |
w ramach środków konferencyjnych |
Pragniemy podkreślić, że informacje o pracach Komitetu ukazują się od wielu lat w czasopiśmie „Lud”, którego KNE jest współwydawcą wraz z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym. Ponadto informacje o konferencjach Komitetu pojawiają się na stronach: UAM, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Polskiego Instytutu Antropologii.
Ukazały się następujące publikacje mówiące o naszej dyscyplinie, o Komitecie, jego działalności i członkach:
1. I. Kabat, Posiedzenie plenarne Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, Warszawa, 19 stycznia 2012; Toruń, 30 marca 2012, „Lud” t. 96, 2012, s. 351-353.
2. R. Vorbrich, Posiedzenie plenarne Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, Warszawa, 31 maja 2011, „Lud” t. 96, 2012, s. 348-351.
3. Rozwój a kultura. Perspektywy poznawcze i praktyczne. Red. R. Vorbrich. PTL. Prace Etnologiczne t. 26, Wrocław: PTL, 2012, ss. 243 [wybrane materiały z konferencji Komitetu pt. „Rozwój a kultura. Perspektywy poznawcze i praktyczne, 21-23 X 2010 r. w Będlewie].
4. [informacja o wyborze pięciu profesorów IEiAK UAM do Komitetu], „Życie Uniwersyteckie” 2012, nr 2(221), s. 4.
5. T. Smolińska, Piotr Kowalski (1952-2011), „Lud” t. 96, 2012, s. 381-385 [nekrolog członka Komitetu].
VI.2. Omówienie działalności wydawniczej Komitetu w roku sprawozdawczym:
W roku sprawozdawczym KNE wydał dwie publikacje zbiorcze w ramach serii „Prace KNE” będące wyborem tekstów pokonferencyjnych, a ponadto kolejny tom „Ludu” (czasopismo na liście ERIH). Równolegle trwały prace nad dalszymi publikacjami, w tym nad 97 tomem „Ludu” oraz nad tomem specjalnym w języku angielskim przygotowywanym z okazji Kongresu Międzynarodowej Unii Nauk Antropologicznych i Etnologicznych w Manchesterze w 2013 r.
VII. Aktywność międzynarodowa Komitetu :
Komitet pełnił funkcję Komitetu Narodowego ds. współpracy z International Union of Anthropological and Ethnological Sciences, a jego przewodniczącym był prof. A. Posern-Zieliński. Prezydium Komitetu wydelegowało na Interkongres IUAES w Bubaneshwar w Indiach przewodniczącego Komitetu, prof. A. Posern-Zielińskiego, jednakowoż w wyniku trudności formalnych z otrzymaniem oficjalnej wizy, wyjazd ten nie doszedł do skutku. Mimo to Przewodniczący jest w stałym kontakcie z władzami Unii w takich sprawach jak: nowy regulamin członkostwa, praca sekcji działających w Unii, problem wysokości składek i organizacja Kongresu w Manchesterze w 2013 r.
Komitet opracował koncepcję i zabiega o środki na przygotowanie specjalistycznego tomu studiów w j. angielskim na tenże Kongres pt. Middle grounds, ambigious frontiers, and intercultural spaces, pod red. A. Posern-Zielińskiego i L. Mroza, który będzie tam dystrybuowany.
Członkowie Komitetu zasiadali we władzach następujących międzynarodowych organizacji naukowych:
- prof. dr hab. Jerzy Bartmiński - przewodniczący Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów
- prof. dr hab. Michał Buchowski – przewodniczący World Council of Anthropological Associations (WCAA)
- prof. dr hab. Michał Buchowski – External Partner: Schroubek Fond, Ludwig-Maximillians-Universitat
- prof. dr hab. Michał Buchowski – członek Scientific Advisory Board – Instytut Maxa Plancka w Halle (Max Planck Institute for Social Anthropology)
- prof. dr hab. Michał Buchowski – ekspert European Research Council (ERC) Starting Grant – Ideas w European Commission
- dr Anna Engelking – członkini Międzynarodowej Asocjacji Białorutenistów.
- prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komitetu Przedstawicieli Narodowych, przewodniczący Polskiego Komitetu d/s International Union of Anthropological and Ethnological Sciences (IUAES)
- prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komisji Etnicznej IUAES
- prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – honorowy przewodniczący Polish-American Ethnological Society
- prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komitetu Narodowego przy International Council of Scientific Unions (ICSU)
- prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – Komitet Stały Międzynarodowego Kongresu Amerykanistycznego
- prof. UO dr hab. Teresa Smolińska – członek Polsko-Słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu
- prof. UO dr hab. Teresa Smolińska – członkini Internationale Organization fur Volkskunst, NGO in operational relations with UNESCO
- prof. UW dr hab. Jerzy S. Wasilewski – członek rady programu NECEN (Nordic and East/Central European Network for Qualitative Social Research)
VIII. Współpraca Komitetu z organami rządowymi, samorządowymi, innymi w zakresie reprezentowanej dyscypliny/ problemu naukowego:
1. Udział przedstawicieli Komitetu (prof.prof. J. Bartmiński, M. Buchowski, W. Burszta, L. Mróz) w debacie nt. ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego zorganizowanej przez Kancelarię Prezydenta RP.
2. Konsultacje nt. ochrony niematerialnego dziedzictwa w związku z deklaracją UNESCO na ten temat prowadzone z Ministerstwem Kultury.
3. Współpraca Komitetu z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym (wydawanie czasopisma „Lud”).
4.Współpraca z Polskim Instytutem Antropologii.
5.Współpraca z Instytutem O. Kolberga w Poznaniu.
Poznań, 28 stycznia 2013 r.
prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński
(Przewodniczący Komitetu)
mgr Irena Kabat
(osoba sporządzająca informację)
SPRAWOZDAWCZOŚĆ ZA ROK 2012
Tekst syntetyczny z działalności Komitetu w roku 2012,
który będzie zamieszczony w Sprawozdaniu PAN za rok 2012
Komitet Nauk Etnologicznych PAN reprezentował środowisko etnologów, antropologów kulturowych, folklorystów, etnoreligioznawców, etnomuzealników oraz badaczy sztuki nieprofesjonalnej. W roku 2012 Komitet zorganizował w Będlewie międzynarodową konferencję o charakterze interdyscyplinarnym poświęconą współczesnym migracjom i ich konsekwencjom w perspektywie interdyscyplinarnej. Przygotowano również warsztaty dla młodych badaczy studiów migrantoznawczych. W ramach Komitetu rozpoczęły działalność: Komisja Antropologii Miasta i Sekcja Folklorystyczna. Wspólnie z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym opublikowano 96 tom czasopisma „Lud” oraz dwa zbiory materiałów pokonferencyjnych w serii „Prace KNE PAN”: W zdrowiu i w chorobie… Z badań antropologii medycznej i dyscyplin pokrewnych, red. D. Penkala-Gawęcka, I. Main, A. Witeska-Młynarczyk i Imigranci: między izolacją a integracją, red. M. Buchowski, J. Schmidt. Przeprowadzono również szereg debat nt. stanu kształcenia i sytuacji bieżącej etnologii i antropologii kulturowej. |
Działalność Komitetu – dane liczbowe do sprawozdania za 2012 r. (stan na 31.12.2012 r.)
Wyszczególnienie | Członkowie Komitetu |
Zebrania plenarne |
Działalność o charakterze naukowym |
Publikacje Komitetu |
||||||
ogółem | w tym czł. PAN | liczba konferencji organozowanych i współorganizowanych | liczba uczestników konferencji | liczba referatów | liczba ekspertyz | liczba tytułów | nakład w egz./rok | ark. wyd. | ||
Komitet Nauk Etnologicznych PAN Homorowy Przewodniczący prof. dr hab. Zbigniew Jasiewicz Przewodniczący prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński |
32+5 specjalistów | 1 | 3 | 1 | 53 | 37 | - | 4 | 1170 | 76 |
Przewodniczący Komitetu