Wyciąg ze Sprawozdania z działalności Komitetu Nauk Etnologicznych w 2015 roku
Spis zagadnień
III. Konferencje (debaty, dyskusje, inne formy spotkań naukowych)
IV. Inne formy działalności upowszechniającej i promującej naukę
V. Działania Komitetu na rzecz reprezentowanych dyscyplin naukowych/problemu
VII. Aktywność międzynarodowa Komitetu
W roku sprawozdawczym liczba członków Komitetu wynosiła 36 (w tym 1 członek-korespondent PAN, przewodniczący honorowy i 5 specjalistów). Członkowie Komitetu reprezentują nastęujące kategorie pracowników:
- jednostki PAN - 5 (w tym emerytowanych 3)
- szkoły wyższe - 29 (w tym emerytowanych 7)
- pozostałe - 2
W ramach Komitetu działały:
1. Komisja Antropologii Miasta – przewodnicząca: prof. UŁ dr hab. Grażyna E. Karpińska
2. Sekcja Folklorystyczna – przewodnicząca: prof. UO dr hab. Teresa Smolińska
3. Komisja do Badania Wschodu - przewodniczący: prof. dr hab. Jerzy S. Wasilewski
II.1. Zebrania plenarne :
W okresie sprawozdawczym odbyły się dwa zebrania plenarne:
1/ Pierwsze z nich miało miejsce w dn. 8 maja w Warszawie w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, podczas którego w części naukowej referat wygłosiła dr hab. A. Kościańska nt. Badania antropologiczne nad seksualnością w czasach PRL-u. W dalszej części zebrania przedstawiono ważne komunikaty i informacje o PAN oraz o bieżących sprawach KNE PAN. Z kolei wiceprezes Polskiego Instytutu Antropologii przedstawiła informacje o działalności i pracach tegoż Instytutu od lat współpracującego z KNE. Następnie zaproszony na spotkanie redaktor 19 tomu „Prac KNE PAN” (dr hab. W. Dohnal) omówił historię powstania tomu pt. Od etnografii wsi do antropologii współczesności, oraz jego układ i zawartość, który powstał w oparciu o referaty z konferencji pod tym samym tytułem zwołanej z okazji 100 rocznicy urodzin prof. J. Burszty, współzałożyciela Komitetu. W dalszej kolejności przedstawiono inne sprawy ważne dla środowiska i Komitetu (m.in. planowane inicjatywy wydawnicze). Na zakończenie odbyła się dyskusja na temat usytuowania problematyki etnologicznej/antropologicznej w programach NCN, do której wprowadzenie przygotowała dr A. Halemba.
2/ Drugie posiedzenie odbyło się w dn. 4 grudnia w Poznaniu, w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, gdzie zapoznano się z warunkami pracy w nowej siedzibie Instytutu. Członków Komitetu powitał Dziekan Wydziału Historycznego – prof. K. Ilski. Następnie przewodniczący przedstawił komunikaty o KNE i PAN, oraz przekazał informacje o konferencjach, inicjatywach wydawniczych i innych działaniach podejmowanych w środowisku etnologicznym. Złożył także skrótowe sprawozdanie z kadencji 2011-2015. W związku z tym, że posiedzenie to zwołane zostało z okazji 40 rocznicy powołania do życia Komitetu Nauk Etnologicznych, to w jego części naukowej honorowy przewodniczący Komitetu: prof. Z. Jasiewicz i obecny przewodniczący – prof. A. Posern-Zieliński podzielili się refleksjami historycznymi na temat trudnych początków Komitetu. Istotnym elementem programu tego spotkania była dyskusja panelowa, poprowadzona przez prof. W. Kuligowskiego, na temat wyzwań, barier, potrzeb i pożądanych kierunków rozwoju etnologii/antropologii polskiej, przy udziale panelistów: prof. prof. M. Buchowskiego, A. Engelking, K. Kaniowskiej, T. Smolińskiej, J. Święcha i J. Wasilewskiego. Dostarczyła ona pretekstu do ożywionej debaty na temat obecnego stanu i przyszłych potrzeb naszej dyscypliny.
II.2. Posiedzenia Prezydium:
Odbyły się dwa posiedzenia Prezydium:
1. w dn. 8 maja w Warszawie, podczas którego omawiano bieżące sprawy Komitetu oraz aktywność etnologów w zakresie aplikowania o granty;
2. w dn. 4 grudnia w Poznaniu, podczas którego dyskutowano nad aktualnymi kwestiami ważnymi dla środowiska, w tym przede wszystkim nad rankingiem czasopism i przyszłą strategią wydawniczą.
II.3. Posiedzenia komisji, sekcji:
Komisja Antropologii Miasta i Sekcja Folklorystyczna Komitetu, w postaci swoich przewodniczących, uczestniczyły w sfinalizowaniu prac redakcyjnych i językowych nad wydaniem 13. tomu pisma „Journal of Urban Anthropology”, w którym pomieszczone zostały po uzyskaniu pozytywnych recenzji teksty referatów wygłoszonych na międzynarodowej konferencji naukowej (której Komisja i Sekcja były współorganizatorami) pt. Osiedla i kolonie robotnicze. Kulturowe ślady i szyfry (Łódź, 28-30 maja 2014). Redaktorem tematycznym tego tomu jest prof. E. Karpińska, przewodnicząca Komisji Antropologii Miasta, a współ-redaktorem – prof. T. Smolińska, przewodnicząca Sekcji Folklorystycznej.
Z kolei Komisja do Badania Wschodu wespół z Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK zorganizowała II Międzynarodową Konferencję Himalajską Current Himalayan Research: Approaches, methodologies, results (Będlewo k. Poznania, 23-25 kwietnia 2015), której kierownikiem naukowym i sekretarzem jednocześnie był dr R. Beszterda. Uczestniczyło w niej 20 osób, w większości z zagranicy, a konferencja miała głównie charakter dyskusyjny i warsztatowy. Zaprezentowane na niej badania własne, miały stać się w zamyśle konferencji, podstawą do tworzenia nowych międzynarodowych zespołów badawczych i wspólnego występowania o fundusze europejskie i środki grantowe.
III. Konferencje (debaty, dyskusje, inne formy spotkań naukowych)
III.1.Konferencje naukowe zorganizowane/współorganizowane przez Komitet lub organizowane pod patronatem Komitetu:
Nazwa konferencji data i miejsce | Organizator, współorganizatorzy, patronat | Rodzaj konferencji | Liczba uczestników | Liczba wystąpień | Dofinans. ze środków DUN (w zł) | ||
krajowa | zagraniczna | ogółem | z zagranicy | ||||
II Międzynarodowa Konferencja Himalajska Current Himalayan Research: Approaches, methodologies, results | Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK, Komisja do Badania Wschodu KNE PAN | X | 20 |
16 | 20 | - |
W tabeli: liczba wystąpień – łączna liczba wszystkich rodzajów wystąpień konferencyjnych
III.2. Omówienie wyników konferencji z punktu widzenia jej znaczenia dla reprezentowanej przez Komitet dyscypliny naukowej:
Spotkanie było kolejnym etapem integrującym na arenie międzynarodowej badaczy kultury obszaru Himalajów. Pokazało ono, iż badanie tej strefy jest możliwe przy ścisłej współpracy interdyscyplinarnej. Jednocześnie umocniło pozycję organizatorów konferencji – a więc strony polskiej, jako tej, która już po raz drugi zorganizowała takie ważne spotkanie, prowadzące do jeszcze ściślejszej kooperacji. Praktycznym wynikiem tej udanej konferencji jest decyzja, aby i w latach następnych międzynarodowe konferencje poświęcone Himalajom odbywały się w Będlewie.
IV. Inne formy działalności upowszechniającej i promującej naukę:
- Komitet organizuje od wielu lat co najmniej raz w roku zebranie planarne poza Warszawą odwiedzając ośrodki regionalne (w roku sprawozdawczym spotkanie takie odbyło się w Poznaniu w nowej siedzibie Wydziału Historycznego UAM i zarazem Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej). Celem tych spotkań jest promocja działań Komitetu w środowisku etnologicznym regionu oraz poznanie przez członków Komitetu dorobku lokalnego.
- Innym ważnym elementem działalności upowszechniającej jest organizowana przez KNE wymiana informacji o najnowszych publikacjach, konferencjach i spotkaniach naukowych. Informacje te przekazywane są członkom Komitetu, a przez nich docierają one do ośrodków akademickich w miejscach pracy naszych członków. Te same informacje przekazywane są również za pośrednictwem strony internetowej.
- Komitet współpracuje na bieżąco z dwiema organizacjami dedykowanymi upowszechnianiu i promowaniu nauki (Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i Polski Instytut Antropologii) wspierając aktywność tych organizacji.
V. Działania Komitetu na rzecz reprezentowanych dyscyplin naukowych/problemu:
V.1.
1. W roku sprawozdawczym KNE na bieżąco monitorował sytuację w zakresie kształcenia etnologii w ośrodkach uniwersyteckich.
2. Współpracował w ramach swych uprawnień, kompetencji i możliwości z Instytutem im. Oskara Kolberga w Poznaniu
3. Współpracował z Komitetem Badań nad Migracjami PAN.
4. Komitet jest partnerem projektu Biblioteka Cyfrowa Etnologiczno-Antropologiczna realizowanego w Polskim Instytucie Antropologii.
5. Komitet wespół z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym wydał 99 tom czasopisma „Lud”, aktywnie przygotowując w nim blok artykułów poświęconych antropologii polityki.
6. Ocena czasopism naukowych. W okresie sprawozdawczym bardzo aktywnie działała specjalna komisja Komitetu ds. oceny czasopism, pod kierunkiem prof. A.Posern-Zielińskiego, która dokonała oceny rankingowej czasopism etnologicznych, antropologicznych i pism z dyscyplin pokrewnych (w sumie ok. 150 tytułów). Oceny te prowadzone były w związku z pracami nad humanistyczną listą czasopism w ramach systemu „Copernicus”.
V.2. Działalność ekspercka, opinie, oceny i konsultacje w roku sprawozdawczym.
V.2.1. Działalność ekspercka
Komitet powołał zespół ds. oceny eksperckiej czasopism naukowych dla potrzeb przyszłej oceny parametrycznej w osobach: prof. A. Posern-Zieliński, prof. A. Engelking, prof. K. Kaniowska, który to zespół dokonał środowiskowej oceny czasopism naukowych. W rezultacie tych prac na liście wysoko ocenianych czasopism krajowych znalazło się sporo wartościowych tytułów etnologicznych.
V.2.2. Opinie, oceny i konsultacje.
1. Odbyła się dyskusja plenarna na temat usytuowania problematyki etnologicznej/antropologicznej w programach NCN.
2. Działał zespół ekspertów ds. oceny czasopism etnologicznych
3. Odbyła się dyskusja panelowa, poprowadzona przez prof. W. Kuligowskiego, na temat wyzwań, barier, potrzeb i pożądanych kierunków rozwoju etnologii/antropologii polskiej, przy udziale panelistów: prof.prof. M. Buchowskiego, A. Engelking, K. Kaniowskiej, T. Smolińskiej, J. Święcha i J. Wasilewskiego.
VI.1
Wyszczególnienie | Tytuł publikacji Wydawca/współwydawca |
Wydawnictwa w wersji: - drukowanej - elektronicznej |
Nakład (w egz.) |
Dofinans. ze środków DUN (w zł) |
Wydawnictwa ciągłe (w tym czasopisma, np. miesięczniki, kwartalniki; inne periodyki) |
LUD, t. 99 Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Komitet Nauk Etnologicznych PAN |
drukowane | 400 | - |
Pragniemy podkreślić, że bieżące informacje o pracach Komitetu ukazują się systematycznie od wielu lat w czasopiśmie „Lud”, którego KNE jest współwydawcą wraz z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym. Ponadto informacje o konferencjach Komitetu ukazują się na stronach: Komitetu i Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM.
Opublikowano następujące materiały mówiące o naszej dyscyplinie, o Komitecie, jego członkach i działalności:
1. Irena Kabat, Posiedzenie plenarne Komitu Nauk Etnologicznych PAN, Warszawa, 28 listopada 2013, “Lud” t. 99, 2015, s. 421-424.
2. Irena Kabat, Posiedzenie plenarne Komitu Nauk Etnologicznych PAN, Warszawa, 4 czerwca 2014, “Lud” t. 99, 2015, s. 425-428.
3. Irena Kabat, Posiedzenie plenarne Komitu Nauk Etnologicznych PAN, Warszawa, 3 listopada 2014, “Lud” t. 99, 2015, s. 429-432.
4. Joanna Maciejewska-Pavković, Rok Oskara Kolberga – 2014, „Słowo YU Polonii. Biuletyn”, 2014/2015, nr 54, s. 19-20. Belgrad.
VI.2. Omówienie działalności wydawniczej Komitetu w roku sprawozdawczym:
W roku sprawozdawczym KNE i PTL wydały kolejny (99) tom czasopisma „Lud”, w którym to tomie wyodrębniono część tematyczną: Doświadczanie i negocjowanie państwa - perspektywa antropologiczna.
VII. Aktywność międzynarodowa Komitetu :
Komitet pełnił funkcję Komitetu Narodowego ds. współpracy z International Union of Anthropological and Ethnological Sciences, a jego przewodniczącym był prof. A. Posern-Zieliński. Z ramienia tegoż Komitetu prof. A. Posern-Zieliński uczestniczył w obradach Inter-kongresu IUAES w Bangkoku, Tajlandia, gdzie brał udział w ważnych spotkaniach organizacyjnych Unii.
Członkowie Komitetu zasiadali we władzach, pracach komisji, komitetów itp. następujących międzynarodowych organizacji naukowych:
1. prof. dr. hab.Michał Buchowski - członek prezydium European Association of Social Anthropologists.
2. prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komitetu Narodowego d/s International Union of Anthropological and Ethnological Science (IUAES)
3. prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komisja Antropologii Teoretycznej i Komisji Antropologii Miasta IUAES
4. prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – honorowy przewodniczący Polish-American Ethnological Society
5. prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński – członek Komitetu Narodowego przy International Council of Scientific Unions (ICSU)
6. prof. dr hab. Janusz Barański, członek European Association of Social Anthropologists
7. prof. UAM dr hab. Waldemar Kuligowski – członek Royal Anthropological Institute
8. prof.UAM dr hab. Waldemar Kuligowski – członek International Research Training Group “Freedom and Restriction. Dynamics and dialectics of Promise, Trust and Responsibility in the post-communist countries of Central and Eastern Europe”, Greifswald University
9. prof. dr hab. Wojciech J. Burszta – członek European Association of Socia Anthropologists
10. prof. dr hab. Jerzy Bartmiński - przewodniczący Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów
11. prof. UO dr hab. Teresa Smolińska – członek Polsko-Słowackiej Komisji Nauk Humanistycznych Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu
12. prof. UO dr hab. Teresa Smolińska – członkini Internationale Organization für Volkskunst, przy UNESCO
13. dr Anna Engelking – członkini Międzynarodowej Asocjacji Białorutenistów.
VIII. Współpraca Komitetu z organami rządowymi, samorządowymi, innymi w zakresie reprezentowanej dyscypliny/ problemu naukowego:
1. Członkowie KNE brali udział w spotkaniach i debatach eksperckich na temat polityki migracyjnej organizowanych przez Kancelarię Prezydenta RP i Senat RP.
2. Współpraca z towarzystwami naukowymi, fundacjami takimi jak: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych i Polski Instytut Antropologii.
3. Współpraca organizacyjna i wydawnicza z Instytutem O. Kolberga w Poznaniu.
Poznań, dn. 19 stycznia 2016 r.
prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński
(Przewodniczący Komitetu)
mgr Irena Kabat
(osoba sporządzająca informację)
SPRAWOZDAWCZOŚĆ ZA ROK 2015
Tekst syntetyczny z działalności Komitetu w roku 2015,
który będzie zamieszczony w Sprawozdaniu PAN za rok 2015
Komitet Nauk Etnologicznych PAN reprezentuje środowisko etnologów, antropologów kulturowych, społecznych, folklorystów, etnoreligioznawców, etnomuzealników oraz etnohistoryków sztuki. W roku 2015 Komisja do Badania Wschodu Komitetu wespół z Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK zorganizowała w dn. 23-25 kwietnia 2015 w Będlewie k. Poznania II Międzynarodową Konferencję Himalajską Current Himalayan Research: Approaches, methodologies, results. Uczestnicy zaprezentowali na niej rezultaty swych ostatnich badań, debatowali nad potencjalnymi możliwościami wspólnych projektów naukowych, nad tworzeniem nowych międzynarodowych zespołów badawczych celem wspólnego aplikowania o fundusze europejskie i inne środki grantowe. W ramach Komitetu działały: Komisja Antropologii Miasta, Sekcja Folklorystyczna oraz Komisja do Badania Wschodu. Wspólnie z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym opublikowano tom 99 rocznika „Lud”. Ważnym przejawem działalności Komitetu jest jego współpraca z innymi komitetami PAN w ramach Wydziału I oraz z organizacjami międzynarodowymi (światowymi, europejskimi, krajowymi), przede wszystkim z Międzynarodową Unią Nauk Antropologicznych i Etnologicznych. W 2015 r. powołany zespół do oceny czasopism naukowych dokonał ewaluacji czasopism z zakresu etnologii, antropologii, folklorystyki i wielu dziedzin pokrewnych przekazując swe opinie specjalistom z grupy Copernicus. Dzięki temu, po raz pierwszy czasopisma krajowe z zakresu etnologii poddane zostały gruntownej i rzetelnej ocenie. Do stałych, corocznych zadań Komitetu należy także monitorowanie stanu badań nauk etnologicznych, śledzenie kierunków i tendencji rozwojowych, sytuacji tychże nauk na uczelniach i poziomu kształcenia, a także dokonywania analiz tych spraw, które mają wymiar istotny dla harmonijnego rozwoju reprezentowanych w Komitecie dyscyplin. |
Działalność Komitetu – dane liczbowe do sprawozdania za 2015 r.
(stan na 31.12.2015 r.)
Wyszczególnienie | Członkowie Komitetu |
Zebrania plenarne |
Działalność o charakterze naukowym | Publikacje Komitetu |
||||||
ogółem | w tym czł. PAN | liczba konferencji organozowanych i współorganizowanych | liczba uczestników konferencji | liczba referatów | liczba ekspertyz | liczba tytułów | nakład w egz./rok | ark. wyd. | ||
Komitet Nauk Etnologicznych PAN Honorowy Przewodniczący prof. dr hab. Zbigniew Jasiewicz Przewodniczący prof. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński |
31+5 specjalistów | 1 | 2 | 1 |
20 |
20 | - | 1 | 400 | 30 |
Przewodniczący Komitetu